Ngoài Marlborough: Khám Phá Vùng Sauvignon Blanc Đỉnh Cao

Bạn có phải là một tín đồ của Sauvignon Blanc? Khi nhắc đến giống nho trắng cá tính này, có lẽ Marlborough, New Zealand là cái tên đầu tiên hiện lên trong tâm trí nhiều người. Điều này hoàn toàn dễ hiểu! Vùng rượu vang trên Đảo Nam New Zealand đã tạo nên danh tiếng toàn cầu nhờ phong cách Sauvignon Blanc độc đáo: vị chua sắc sảo, sống động cùng hương thơm mạnh mẽ của quả lý gai, hoa cơm cháy, bưởi và chanh dây. Ngày nay, Marlborough Sauvignon Blanc là niềm tự hào của ngành rượu vang New Zealand, vượt trội về cả sản lượng lẫn tiêu thụ.

Tuy nhiên, giới hạn Sauvignon Blanc trong biên giới Marlborough đồng nghĩa với việc bạn đang bỏ lỡ vô vàn những trải nghiệm hương vị tuyệt vời khác. Giống nho này có khả năng thích ứng đáng kinh ngạc, phát triển mạnh mẽ ở cả khí hậu mát mẻ lẫn ấm áp, trên nhiều loại terroir (điều kiện tự nhiên gồm đất đai, khí hậu, địa hình) đa dạng. Từ những chai vang thanh lịch, khoáng đạt đến những dòng rượu tròn trịa, đậm đà hương trái cây, Sauvignon Blanc luôn biết cách chinh phục thực khách bằng sự biến hóa khôn lường.

Nếu bạn đã sẵn sàng mở rộng chân trời rượu vang của mình, hãy cùng Lily Trần WSET 3 và WSET Global khám phá những vùng sản xuất Sauvignon Blanc hàng đầu thế giới, vượt ra ngoài cái bóng lừng lẫy của Marlborough. Đây là cơ hội để bạn đào sâu kiến thức và tìm thấy những phong cách Sauvignon Blanc mới mẻ, phù hợp với khẩu vị cá nhân.

Bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về các vùng rượu vang trên thế giới? Chứng chỉ WSET Level 3 Award in Wines của chúng tôi cung cấp cái nhìn chuyên sâu về các vùng rượu vang chính và các yếu tố quan trọng trong sản xuất rượu vang: vị trí địa lý, trồng nho, sản xuất rượu vang, trưởng thành và đóng chai.

Thung Lũng Loire, Pháp: Cội Nguồn Thanh Lịch Của Sauvignon Blanc

Nếu muốn tìm kiếm những chai Sauvignon Blanc tuyệt hảo, không đâu lý tưởng hơn là quay về cội nguồn của giống nho này tại miền Bắc nước Pháp. Các nhà làm vang tại Thung lũng Loire (Loire Valley) đã trồng Sauvignon Blanc ít nhất từ thế kỷ 16. Phong cảnh hiền hòa được kiến tạo bởi dòng sông Loire thơ mộng vẫn là nơi lý tưởng để giống nho này thể hiện những phẩm chất tốt đẹp nhất.

Vậy, Sauvignon Blanc Pháp khác biệt thế nào so với New Zealand? Câu trả lời phụ thuộc vào từng tiểu vùng cụ thể. Tiểu vùng lớn nhất của Loire là Touraine, nằm ở trung tâm khu vực dài 1.000km này. Touraine sản xuất ra những chai vang nhẹ nhàng, tươi mát hương trái cây từ các loại đất đa dạng của mình. Rượu vang ở đây thường có giá cả phải chăng, là lựa chọn tuyệt vời để thưởng thức hàng ngày.

Tuy nhiên, để cảm nhận trọn vẹn sự tinh túy của Sauvignon Blanc vùng Loire, bạn cần tìm đến các tiểu vùng danh tiếng như Sancerre và Pouilly-Fumé. Tại đây, khí hậu mát mẻ và thổ nhưỡng đá phấn, đá lửa và đá vôi với khả năng thoát nước tốt tạo nên những chai vang thanh lịch, tinh tế và có chiều sâu. So với phong cách Marlborough, hương vị ở đây thường thiên về các nốt xanh hơn, khoáng đạt hơn, và đặc biệt ở Pouilly-Fumé, bạn sẽ cảm nhận được một chút hương khói tinh tế – một đặc trưng do đất đá lửa (silex) mang lại. Từ "Fumé" trong Pouilly-Fumé cũng có nghĩa là "khói", ám chỉ cả hương vị độc đáo này lẫn lớp phấn trắng như khói phủ trên quả nho khi chín.

Một điểm khác biệt quan trọng nữa nằm ở kỹ thuật sản xuất. Trong khi phần lớn các nhà làm vang ở Marlborough chỉ sử dụng thùng thép không gỉ trong quá trình lên men và ủ rượu để giữ trọn vẹn sự tươi mới, thì ở Loire, phương pháp đa dạng hơn. Một số nhà sản xuất lựa chọn lên men và ủ rượu trong thùng gỗ, thường là gỗ sồi cũ để tránh át đi hương vị tinh tế của nho, và có thể áp dụng kỹ thuật ngâm ủ trên cặn lees (sur lie aging) để tăng thêm sự phức hợp, đậm đà và cấu trúc cho rượu.

Hiểu về cặn lees: Đây là xác nấm men còn lại sau quá trình lên men. Việc ngâm rượu trên cặn lees, khuấy trộn định kỳ (bâtonnage) giúp rượu vang trở nên tròn trịa hơn, béo ngậy hơn và phát triển thêm các nốt hương bánh mì nướng, kem.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Loire: táo xanh, măng tây, đá cuội ẩm, hương khoáng và (đôi khi) hương khói.
• Phong cách: Thường khô (dry), độ chua cao, thân rượu từ nhẹ đến trung bình (light to medium-bodied).
• Kết hợp ẩm thực: Tuyệt vời với hải sản tươi sống (đặc biệt là hàu), phô mai dê (Crottin de Chavignol là một cặp đôi kinh điển với Sancerre), salad và các món gà nhẹ nhàng.

Thung Lũng Casablanca, Chile: Sự Tươi Mát Từ Bờ Thái Bình Dương

Là một trong những giống nho trắng được trồng nhiều nhất tại Chile – cùng với Chardonnay – Sauvignon Blanc phát triển mạnh mẽ tại Thung lũng Casablanca (Casablanca Valley) mát mẻ. Nằm giữa Thái Bình Dương và dãy núi ven biển, thung lũng với đất sét pha cát này đón nhận sự kết hợp của sương mù buổi sáng và những cơn gió biển thổi vào buổi chiều. Đây là môi trường lý tưởng để nho chín chậm, từ đó tạo ra những chai rượu vang trắng với hương vị trái cây đậm đà và độ axit cao.

Mặc dù ánh nắng mặt trời mạnh mẽ của Nam Mỹ mang đến cho Sauvignon Blanc Chile một đặc tính trái cây nhiệt đới rõ rệt, phong cách của Casablanca thường thiên về thảo mộc hơn và ít đậm đặc bằng các ví dụ từ Marlborough. Một số nhà sản xuất có thể tăng thêm sự phong phú cho rượu bằng cách ủ trong thùng gỗ sồi hoặc khuấy cặn lees, tương tự như ở Loire, nhưng mục tiêu thường là để tăng cường kết cấu hơn là thêm hương vị gỗ sồi đậm nét.

So sánh với Marlborough, Sauvignon Blanc từ Casablanca Valley có thể thể hiện nhiều nốt hương ớt chuông xanh, cỏ mới cắt hơn, bên cạnh các loại trái cây họ cam quýt và quả nhiệt đới. Độ chua thường sắc nét, mang lại cảm giác sảng khoái, rất phù hợp với khí hậu ấm áp.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Casablanca: táo chín, cam quýt (đặc biệt là bưởi và chanh), trái cây nhiệt đới (dứa, chanh dây), hương thảo mộc (ớt chuông xanh, cỏ).
• Phong cách: Khô, độ chua cao, thân rượu từ trung bình nhẹ đến trung bình (light-medium to medium-bodied).
• Kết hợp ẩm thực: Lý tưởng với ceviche, hải sản nướng, salad gà, và các món ăn có gia vị nhẹ nhàng của ẩm thực Mỹ Latinh.

Constantia, Nam Phi: Di Sản Cổ Kính Gặp Gỡ Phong Vị Hiện Đại

Khi nói đến rượu vang trắng Nam Phi, hãy tìm đến Constantia, nằm ở ngoại ô thành phố Cape Town sôi động – nơi có một số vườn nho lâu đời nhất trong cả nước. Từng nổi tiếng nhất với rượu vang ngọt lịch sử Vin de Constance, trong thời gian gần đây, Constantia đã được công nhận rộng rãi về chất lượng Sauvignon Blanc của mình.

Caption: Những hàng nho xanh mướt tại Constantia, Nam Phi.

Nằm trên các loại đất đá granite phong hóa và đất sét thoát nước tốt, các vườn nho ở Constantia được làm mát bởi "Cape Doctor" – một cơn gió mạnh, khô thổi từ bờ biển vào mùa xuân và mùa hè. Làn gió này giúp điều hòa ánh nắng mặt trời gay gắt của Nam Phi, cho phép nho chín chậm và đều hơn, từ đó khuyến khích sự phức hợp và cân bằng trong rượu vang. Ảnh hưởng của hai đại dương – Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương – cũng đóng góp vào sự độc đáo của terroir nơi đây.

So với sự tươi mát nồng nàn, đậm chất "xanh" của Marlborough, Sauvignon Blanc từ Constantia có thể mang hương vị tinh tế, dịu dàng hơn và có phần chín muồi hơn. Chúng thường thể hiện sự cân bằng tuyệt vời giữa hương trái cây, nốt thảo mộc và độ chua sống động, cùng một chút khoáng chất phảng phất. Một số nhà sản xuất hàng đầu còn thử nghiệm với việc lên men tự nhiên và sử dụng thùng gỗ sồi lớn để tăng thêm chiều sâu.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Constantia: cam quýt (bưởi, chanh), lý gai, cỏ mới cắt, trái cây xanh (táo xanh, lê), đôi khi có thêm nốt hương khoáng hoặc thảo dược.
• Phong cách: Khô, độ chua từ trung bình đến cao, thân rượu trung bình (medium-bodied).
• Kết hợp ẩm thực: Phù hợp với các món hải sản, gà nướng với thảo mộc, salad mùa hè và các món ăn lấy cảm hứng từ ẩm thực Cape Malay.

 Napa Valley & Sonoma Valley, Hoa Kỳ: Sự Đa Dạng Đầy Nắng Của California

Là hai người hàng xóm nổi tiếng trên bờ biển California, Napa Valley đầy nắng và Sonoma Valley rộng lớn đều sản xuất Sauvignon Blanc đẳng cấp thế giới. Mặc dù phong cách rượu vang có sự khác biệt lớn giữa các tiểu vùng (AVA - American Viticultural Area) và từng nhà sản xuất, nhìn chung, Sauvignon Blanc ở đây nằm đâu đó giữa độ chua sắc sảo của Marlborough và sự thanh lịch kín đáo của Thung lũng Loire.

Tại các AVA của Napa Valley như Oakville, Yountville và Rutherford, rượu vang có xu hướng mang hương vị trái cây nhiệt đới chín mọng, đôi khi phảng phất hương dưa lưới và đào. Khí hậu ấm hơn tại đây giúp nho đạt độ chín tối ưu, tạo ra những chai vang đầy đặn hơn. Ngược lại, ở Sonoma, đặc biệt là các AVA mát mẻ hơn như Sonoma Coast hay Russian River Valley, rượu thường có độ chua cao hơn và hương vị cam quýt chín mọng đặc trưng, đôi khi kèm theo nốt khoáng chất thú vị.

Phong cách làm rượu cũng rất đa dạng. Những chai Sauvignon Blanc của Mỹ được dán nhãn Fumé Blanc thường ám chỉ một phong cách đã được ủ trong thùng gỗ sồi. Thuật ngữ này được tiên phong bởi Robert Mondavi vào những năm 1960 để tạo sự khác biệt cho Sauvignon Blanc California theo phong cách khô, ủ sồi, lấy cảm hứng từ Pouilly-Fumé của Loire. Những chai Fumé Blanc này có thể mang hương vị tròn trịa của khói, kem, vani và gia vị nướng, bên cạnh hương trái cây cốt lõi.

Nhiều nhà sản xuất California cũng áp dụng các kỹ thuật như lên men ở nhiệt độ thấp để giữ hương thơm, hoặc không sử dụng quá trình lên men malolactic để duy trì độ chua tự nhiên của nho. Sự đa dạng về terroir, từ đất núi lửa ở Napa đến các loại đất phù sa và đất sét ở Sonoma, cũng góp phần tạo nên nhiều phong cách Sauvignon Blanc khác nhau.

• Hương vị đặc trưng:
  • Napa Valley: Táo xanh, trái cây nhiệt đới (dứa, xoài), dưa lưới, thảo mộc, và nếu ủ sồi (Fumé Blanc) có thể có thêm vani, kem, khói.
  • Sonoma Valley: Chanh, bưởi, lý gai, hương cỏ, khoáng chất, và các phiên bản Fumé Blanc cũng tương tự Napa.
• Phong cách: Từ khô, tươi mát đến đầy đặn, đậm đà hương gỗ sồi. Độ chua từ trung bình đến cao.
• Kết hợp ẩm thực: Các chai không ủ sồi rất hợp với sò điệp, cá trắng nướng, salad. Fumé Blanc có thể kết hợp tốt với gà nướng, cá hồi hoặc các món ăn có sốt kem.

Adelaide Hills, Úc: Ngôi Sao Khí Hậu Mát Của Xứ Sở Chuột Túi

Với các vườn nho nằm ở độ cao từ 400m đến 650m so với mực nước biển, vùng Adelaide Hills danh tiếng đã trở thành biểu tượng cho rượu vang khí hậu mát của Úc. Độ cao này mang lại sự mát mẻ cần thiết, cho phép trồng Sauvignon Blanc tuyệt vời ngay tại Nam Úc, một khu vực vốn nổi tiếng với khí hậu chan hòa ánh nắng.

Đất đai của vùng – thường là sự pha trộn của đất thịt pha cát, đất thịt và đất thịt pha sét – có khả năng giữ nước hạn chế, do đó việc tưới tiêu đôi khi cần thiết trong những tháng hè khô nóng. Tuy nhiên, chính điều kiện này cũng góp phần tạo nên những trái nho cô đọng hương vị.

Rượu vang Sauvignon Blanc từ Adelaide Hills đạt được điểm ngọt ngào giữa sự thanh lịch và hương vị trái cây phong phú. Độ chua tươi mát và cao, nhưng không quá nồng nàn, mãnh liệt như phong cách Marlborough cổ điển. Thay vào đó, chúng thường thể hiện sự cân bằng, tinh tế với hương thơm của chanh dây, bưởi và một chút cỏ mới cắt đặc trưng. Một số nhà sản xuất còn thử nghiệm với việc sử dụng men tự nhiên và ủ trong thùng gỗ sồi cũ để tăng thêm độ phức hợp.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Adelaide Hills: chanh dây cô đặc, bưởi, cỏ mới cắt, đôi khi có thêm hương lý gai hoặc ớt chuông xanh.
• Phong cách: Khô, độ chua cao, thân rượu từ trung bình nhẹ đến trung bình.
• Kết hợp ẩm thực: Rất hợp với các món hải sản châu Á, salad mùa hè, phô mai feta và các món tapas.

Friuli-Venezia Giulia, Ý: Sự Tinh Tế Ẩn Mình Dưới Chân Dãy Alps

Nằm nép mình bên những ngọn đồi dưới chân dãy Alps, vùng Friuli-Venezia Giulia đa dạng về mặt địa lý ở phía đông bắc nước Ý đã chứng tỏ mình là một ngôi sao trong việc sản xuất Sauvignon Blanc thân thiện với ẩm thực. Khu vực này, thường được gọi tắt là Friuli, có lịch sử làm rượu vang lâu đời và nổi tiếng với các loại rượu vang trắng chất lượng cao.

Caption: Vẻ đẹp hùng vĩ của những vườn nho tại Friuli-Venezia Giulia, Ý.

Khí hậu lục địa ôn hòa tại đây được làm mát bởi không khí lạnh từ những ngọn núi cao thổi xuống và được sưởi ấm bởi những làn gió biển từ biển Adriatic gần đó. Sự giao thoa này tạo nên biên độ nhiệt ngày đêm lý tưởng, giúp nho giữ được độ chua và phát triển hương thơm phức hợp. Đất đai giàu khoáng chất đa dạng, từ ponca (đá phiến sét và sa thạch) ở Collio và Colli Orientali del Friuli đến đất sỏi ở Grave del Friuli, cũng đóng một vai trò quan trọng trong phương trình terroir.

Rượu vang Sauvignon Blanc từ Friuli-Venezia Giulia thường thể hiện các nốt hương của trái cây vàng (như đào, mơ), các loại hạt (hạnh nhân) và thảo mộc (lá cà chua, xô thơm), đôi khi có thêm hương khói hoặc khoáng chất, mang lại cảm giác gần gũi với phong cách Sancerre hơn là Marlborough. Những chai vang này thường có vị chua thanh, khô và hương thảo mộc, là sự kết hợp đặc biệt tuyệt vời với hải sản địa phương, thịt nguội (prosciutto di San Daniele) và salad.

Nhiều nhà sản xuất ở Friuli rất chú trọng đến việc thể hiện terroir và thường áp dụng các phương pháp canh tác hữu cơ hoặc sinh học năng lượng. Kỹ thuật làm rượu cũng có thể bao gồm việc ngâm vỏ nho trong thời gian ngắn (skin contact) để tăng cường hương thơm và cấu trúc.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Friuli-Venezia Giulia: cam quýt, ớt chuông vàng, hạnh nhân, lá cà chua, xô thơm, hương khoáng, đôi khi có hương đào hoặc mơ.
• Phong cách: Thường khô, độ chua từ trung bình đến cao, thân rượu trung bình, mang đậm nét khoáng và thảo mộc.
• Kết hợp ẩm thực: Tuyệt vời với frico (một món phô mai chiên địa phương), cá trắng, risotto hải sản, rau củ nướng và prosciutto.

Rueda, Tây Ban Nha: Làn Gió Mới Cho Giống Nho Quen Thuộc

Là một trong những trung tâm sản xuất rượu vang trắng của Tây Ban Nha – đặc biệt nổi tiếng với giống nho bản địa Verdejo – Rueda cũng ngày càng được công nhận là một vùng sản xuất Sauvignon Blanc xuất sắc. Trên thực tế, Rueda DO (Denominación de Origen) cho phép sản xuất và dán nhãn Sauvignon Blanc như một loại rượu vang đơn giống.

Khí hậu lục địa với những đêm hè mát mẻ giúp duy trì sự tươi mát đặc trưng của giống nho này, cho dù nó được trồng trên đất sét pha cát – tạo ra phong cách đậm đà hơn – hay trên đất cát, mang lại hương vị nhẹ nhàng hơn. Về phong cách sản xuất, Sauvignon Blanc ở Rueda có thể rất đa dạng, từ những chai vang đơn giản, tươi mát hương trái cây được ủ trong thùng thép không gỉ đến những dòng rượu phong phú được làm bằng phương pháp lên men trong thùng gỗ.

Mặc dù theo truyền thống, nho ở vùng Rueda được trồng theo kiểu bụi (bush vines), ngày nay các phương pháp hiện đại được áp dụng để giữ gìn cường độ hương thơm và đặc tính sống động của nho. Ví dụ, nhiều nhà sản xuất tiến hành thu hoạch vào ban đêm để giảm thiểu quá trình oxy hóa và bảo vệ hương vị tinh tế của nho Sauvignon Blanc. Điều này đặc biệt quan trọng trong khí hậu nóng của Tây Ban Nha.

Sauvignon Blanc từ Rueda thường thể hiện hương thơm nồng nàn của trái cây nhiệt đới và cam quýt, với độ chua tốt và hậu vị sảng khoái. Chúng là một sự thay thế thú vị cho những ai yêu thích phong cách Sauvignon Blanc mạnh mẽ, đậm hương trái cây.

• Hương vị đặc trưng của Sauvignon Blanc vùng Rueda: bưởi, chanh ta, chanh dây, đôi khi có thêm nốt hương thảo mộc hoặc khoáng.
• Phong cách: Thường khô, độ chua từ trung bình đến cao, thân rượu từ nhẹ đến trung bình, tập trung vào hương trái cây tươi.
• Kết hợp ẩm thực: Rất hợp với tapas, hải sản nướng, paella hải sản và các món salad mùa hè.

Kết Luận: Thế Giới Sauvignon Blanc Chờ Bạn Khám Phá

Như bạn thấy đấy, thế giới Sauvignon Blanc không chỉ dừng lại ở Marlborough. Từ những sườn đồi đá phấn cổ kính của Sancerre, những thung lũng ven biển mát mẻ của Chile, đến những vùng đất đầy nắng nhưng được làm mát bởi độ cao ở Úc, mỗi vùng terroir lại mang đến một phiên bản độc đáo của giống nho đa năng này. Việc hiểu rõ những khác biệt về khí hậu, thổ nhưỡng và kỹ thuật làm rượu sẽ giúp bạn không chỉ chọn được chai vang ưng ý mà còn nâng tầm trải nghiệm thưởng thức rượu vang của mình.

Thách thức chính là vượt qua định kiến rằng Sauvignon Blanc chỉ có một phong cách duy nhất. Bằng cách chủ động tìm tòi và thử nghiệm, bạn sẽ phát hiện ra rằng sự đa dạng của Sauvignon Blanc cũng phong phú như chính những vùng đất đã nuôi dưỡng nó. Đừng ngần ngại hỏi ý kiến chuyên gia tại các cửa hàng rượu vang, tham gia các buổi thử nếm, hoặc thậm chí là các khóa học về rượu vang như WSET để trang bị thêm kiến thức.