Rượu vang không chỉ là thức uống. Mỗi giọt rượu là một chương truyện kể về vùng đất, con người và khí hậu nơi nó được sinh ra. Và cách duy nhất để cảm nhận trọn vẹn điều đó – chính là học cách nếm thử rượu vang đúng chuẩn.

Giống như việc bạn không thể đánh giá một bản nhạc chỉ qua vài nốt đầu tiên, bạn cũng không thể hiểu hết một chai vang nếu chỉ uống qua loa. Hãy cùng Lily Trần – chuyên gia rượu vang quốc tế – hướng dẫn bạn hành trình 3 bước để mở cánh cửa vào thế giới vị giác đầy tinh tế này.

Bước 1 – Quan sát bằng mắt: Khi thị giác dẫn lối cảm nhận

Trước khi bạn ngửi hay nếm, đôi mắt chính là công cụ đầu tiên để khám phá rượu vang. Dưới đây là những yếu tố bạn cần quan sát:

1.1 Màu sắc và tuổi rượu

• Rượu vang đỏ trẻ thường có sắc đỏ ruby hoặc tím, trong khi vang đỏ lâu năm ngả dần sang màu đỏ gạch hoặc nâu đồng.

• Rượu vang trắng trẻ có màu xanh nhạt đến vàng chanh, khi già sẽ chuyển thành vàng óng, thậm chí có ánh đồng.

Màu sắc giúp bạn đoán được tuổi rượu, giống nho và mức độ tiếp xúc với gỗ sồi.

1.2 Độ trong và phản chiếu ánh sáng

Một ly vang sáng, trong suốt thường là dấu hiệu của rượu được lọc kỹ hoặc sản xuất theo phong cách hiện đại. Rượu hơi đục có thể là vang tự nhiên hoặc chưa lọc.

1.3 Vòng rượu (legs/tears)

Khi lắc nhẹ ly, bạn sẽ thấy những vệt rượu chảy xuống thành ly:

• Vệt rơi chậm, dày: độ cồn cao hoặc ngọt

• Vệt mỏng, nhanh: rượu nhẹ, ít glycerol

Bước 2 – Ngửi bằng mũi: Cánh cửa vào chiều sâu hương thơm

Mũi người có thể phát hiện hơn 10.000 mùi hương. Và trong một ly rượu vang, có thể tồn tại từ vài chục đến hàng trăm hợp chất thơm.

2.1 Ngửi nhanh ban đầu

Chỉ cần đưa ly lên mũi và hít nhẹ để đánh giá:

• Rượu đã “mở” chưa?

• Có mùi lạ như mốc, hư hỏng không? (ví dụ: corked – mùi giấy ẩm)

2.2 Lắc ly – kích hoạt hương

Xoay ly theo vòng tròn để giúp hương khuếch tán. Sau đó, bạn sẽ dễ phát hiện các tầng hương:

2.3 Phân tích tầng hương

• Hương chính (Primary Aromas): đến từ giống nho – trái cây, hoa, thảo mộc.

• Hương thứ cấp (Secondary Aromas): từ quá trình lên men – men bánh mì, kem bơ, sữa chua.

• Hương thứ ba (Tertiary Aromas): từ quá trình lão hóa – da thuộc, gỗ sồi, khói, nấm, thuốc lá.

👉 Gợi ý: Hãy thử ghi chú từng nhóm hương bạn ngửi được để luyện mũi nhạy hơn mỗi ngày.

Bước 3 – Nếm bằng miệng: Khi vị giác gặp tri thức

Đây là bước quyết định để bạn hiểu rượu có cân đối, hài hòa và chất lượng cao hay không.

3.1 Cách nếm đúng:

1. Uống một ngụm nhỏ, giữ rượu trong miệng 5–10 giây

2. Đưa rượu chạm toàn bộ lưỡi, hai bên má, vòm họng

3. Hít nhẹ không khí để tăng cảm nhận hương qua đường mũi – kỹ thuật retronasal

3.2 Các yếu tố đánh giá:

3.3 Cân bằng và chất lượng

Một chai vang được đánh giá cao khi các yếu tố trên hòa quyện, không yếu – không lấn át. Hậu vị dài, cảm giác dễ chịu là dấu hiệu vang tốt.

Những sai lầm cần tránh khi nếm thử

• Nếm khi bụng đói hoặc quá no

• Ăn bạc hà, kẹo cao su, thức ăn cay, mặn trước khi tasting

• Môi trường có mùi mạnh như nước hoa, đồ chiên, khói

• Dùng ly sai chuẩn – ly tulip là tốt nhất cho cả đỏ & trắng

• Không nhổ rượu khi tasting nhiều – dễ say, mất tập trung

Tập luyện hàng ngày: Làm sao để nâng cấp khả năng tasting?

• Mỗi tuần hãy nếm ít nhất 2–3 chai khác nhau

• Ghi chú chi tiết từng lần tasting bằng form chuyên nghiệp

• So sánh vang cùng giống nho nhưng từ vùng khác nhau

• Tập đoán blind tasting với bạn bè hoặc đồng nghiệp

• Tham gia các buổi masterclass hoặc tasting hướng dẫn

Video hướng dẫn thực hành tasting

🎬 Xem video hướng dẫn cách nếm thử rượu vang trên kênh TikTok: Lily Trần – Wine Educator
🎁 Tải mẫu form tasting chuẩn PDF tại OldWorldWine.vn/tasting-form

FAQ – Câu hỏi thường gặp

Rượu vang nên nếm vào thời điểm nào?

Buổi sáng từ 10h–12h hoặc đầu buổi chiều là lúc vị giác nhạy nhất.

Có phải rượu càng đắt càng ngon?

Không hẳn. Giá cả phản ánh vùng sản xuất, danh tiếng và kỹ thuật. Nhưng bạn vẫn có thể tìm thấy chai vang ngon giá tốt nếu biết cách tasting.

Tannin là gì và có phải càng nhiều càng tốt?

Tannin là hợp chất se miệng, thường có trong vỏ nho. Tannin cao giúp rượu có tuổi thọ, nhưng cần cân bằng. Vang quá gắt sẽ làm bạn khó chịu.

Kết luận: Hành trình yêu rượu bắt đầu từ việc hiểu rượu

Việc học cách nếm thử rượu vang như chuyên gia không chỉ giúp bạn chọn được chai vang phù hợp, mà còn tăng sự trân trọng với nghệ thuật làm vang. Mỗi lần nếm là một lần khám phá – về hương vị, văn hóa, vùng đất và chính cảm nhận tinh tế bên trong bạn.

👉 Xem video hướng dẫn – tải form tasting – nhận tư vấn chọn vang phù hợp tại: OldWorldWine.vn

Tác giả: Lily Trần – Wine Educator & Sommelier, Founder OldWorldWine.vn